DiyalizHaber

HEMŞİRELERİN HUKUKİ SORUMLULUĞU NEDİR ?

​

Hemşire; birey, aile ve toplumun sağlığını koruma ve geliştirme, hastalık durumunda iyileştirmeye yönelik çabaların tümünde yer almaktadır. Hemşireler, sağlık bakımında bağımsız, yarı bağımlı ve bağımlı rollerini uygulayarak hemşirelik yasası başta olmak üzere ilgili yasa ve yönetmeliklerle hemşirelik sorumluluklarını yerine getirirler. Yasaları bilmeden yapılan bazı girişimler hemşireyi yasalar önünde suçlu duruma düşürebilir. Hemşirelerin, hastanın ve ailesinin zarar görmesini önlemek ve yasalar karşısında kendisini korumak için, malpraktis risklerini artıran durumları bilmesi ve gerekli önlemleri alması önemlidir. Hemşire, sağlık bakımında bağımsız, yarı bağımlı ve bağımlı rollerini uygulayarak, hemşirelik yasası başta olmak üzere ilgili yasa ve yönetmeliklerle hemşirelik sorumluluklarını yerine getirirler. Sağlık bakım sisteminde, hemşirenin rol ve sorumlulukları sürekli olarak artmakta ve değişmektedir. Bu rol ve sorumluluklarını, kişisel felsefesini hemşirelik felsefesine uyarlayarak, mesleki eğitimle edindiği bilimsel bilgileri, becerileri, etik kuralları ve hasta haklarını koruyarak yerine getirir. Yasaları bilmeden yapılan bazı girişimler ise hemşireyi yasalar önünde suçlu duruma düşürebilir.

​

Hemşireler, bundan kırk yıl kadar önce, acil ve yoğun bakım ünitelerinde durum değerlendirmesi yapabilmek için sezgi ve görüşlerini kullanırlardı. Önceleri bu ünitelerdeki teknoloji, genellikle nazogastrik tüp beslemesi ile çocukların oksijen düzeylerine verdiği tepkileri ölçmekle sınırlıydı. Hemşirelik politikaları ve prosedürler değişmez kurallara bağlanırdı ve kurallara uymak bakım standartlarını karşılamak anlamına gelirdi. 1960’larda ilaç verme yöntemlerini inceleyecek ya da yeni ekipmanların kullanımını açıklamak için zorunlu oturumlar düzenleyecek risk yöneticileri yoktu. Hastaların öncelikle ellerinden gelenin en iyisini yaptıklarına inandıkları hekimlerden ve hemşirelerden davacı olmaya vicdanları el vermiyordu. Hemşirelik girişimleri terimine yabancı bir kelime olarak bakılıyordu. Gelişmiş ülkelerde bile önceleri hemşire için kanun sosyal bir sorundu ve hemşirelik mesleğine çok uzak görünürdü. Hemşireler ihmal ya da yanlış uygulamalarından dolayı kendilerine açılabilecek davalardan dolayı, çok büyük mesleki ve maddi kayıplar yaşayabildiklerinden günümüzde daha dikkatli davranmaktadırlar.

​

Mesleki alanında gelişmeleri izlemeyen hemşirelerin yaptığı uygulamalarda hata olasılığı yüksek olabilmektedir.

​

İhmal: Sağlık bakımının hastaya zarar verecek şekilde ihlal edilmesi, bireyin gereksinim duyduğu bakım ve tedaviye yönelik uygulamaların yerine getirilmemesi olarak değerlendirilir. Hatalı uygulama, profesyonel mesleki anlamda bir ihmaldir.

​

Hatalı uygulama: Sadece o alanda eğitim görülerek uygulanabilecek bakım standartlarının birey tarafından ihmal edilerek ihlal edilmesi olarak açıklanır. Hemşirenin bakım standartlarını ihlali, yanlış uygulama değil ihmaldir.

​

Damaryolu sürvisini iyileştirmekte ve sorunları önleyici çağdaş literatürde hemşirelik uygulamasının rolü ortaya konmuştur. Hemodiyaliz bakım hemşireliği bir uzmanlık alanı olduğundan, hemşirenin bakım standardını ihlal edişi, herhangi bir komite tarafından kolaylıkla ve açıklama yapılmaksızın anlaşılamaz. Hemodiyaliz seansı içinde; ölüme götüren sorunların doğru ve zamanında değerlendirilememesi, yanlış iğne ponksiyonları, hatalı cihaz dezenfeksiyonu, hatalı cihaz programlama, yanlış ilaç uygulama başta olmak üzere ilaç verme hataları, ekipmanların ve sarfların yanlış kullanımı, sıvı ve oksijen uygulaması konusunda yapılan yanlışlıklar, dikkatsiz ve özensiz takip, tedavi ve müdahale gecikmeleri vb. spesifik hatalar diğer bireyler tarafından kolaylıkla anlaşılamaz. Fakat bilinci yerinde olmayan bir hastanın, yatak kenarlıklarının açık bırakılmasının bir ihmal olduğunu herkes anlayabilir. Hemşireler hem yanlış uygulamada hem de ihmalde bulunabilirler.

​

İletişim ve dökümantasyon, profesyonel sağlık işletmelerinde risk yönetiminin temel taşlarıdır. Hastanın sorgulanmaması, şikâyetinin yeterince dinlenmemesi, hastaya tedavisi ve tedavi dışı sürede yeterli zaman ayrılmaması, yanlış değerlendirmelere ve önemli konuların atlanmasına neden olmaktadır. Gerçekdışı kayıt tutma, prosedürlerin hafife alınması, hemşirelik uygulamalarına bağlı sorunların kök neden analizinde en sık karşılaşılan davranış durumudur. Profesyonel mesleki alanda ihmal iddialarında herhangi bir sağlık çalışanının kendisini savunmasının biricik  yolu doğru ve eksiksiz kayıt tutulmasıdır.